Spoiler

Spoiler Ne İşe Yarar?

Hava taşıtlarına etki eden kaldırma kuvvetini (lift) azaltmaya yarayan kontrol yüzeyidir. Genellikle kanat üzerine yerleştirilir ve dikey eksende açılır. Hava akımını bozmaya yarar. Spoiler açıldığında sürtünme kuvvetini arttırır. İnişte ve indikten sonra da pistte kullanılır. Aynı zamanda hava taşıtlarının sürat kazanmandan alçalmalarını sağlar.

Spoiler Nedir?

Spoiler, hava taşıtlarına etki eden kaldırma kuvvetini (lift) azaltmak amacıyla kullanılan kontrol yüzeyi. Çoğunlukla kanat üzerine yerleştirilen ve dikey eksende açılarak kanadın ilgili kısmındaki hava akışını bozan cihazlardır. Spoilerler hava frenlerinden farklıdırlar. Hava frenleri hava direncini (drag) artırırken kaldırmayı çok az azaltırlar. Spoilerler ise kaldırmayı ciddi boyutta azaltırken, dirence orta seviyede etki ederler.

Spoilerler hava taşıtlarının sürat kazanmadan alçalmasına yardımcı olurlar. Ayrıca özellikle büyük uçaklarda inişten sonra kaldırmayı azaltarak iniş takımlarına daha fazla yük binmesine ve kaymanın (skid) önlenmesine, teker frenlemesinin daha etkin yapılmasına yardımcı olurlar.

Spoilerler pilotların istedine gore çesitli durumlarda kullanılabilirler. Genellikle hız kesici olarak kullanılırlar. Bu yüzden Aerodinamik Frenler olarakta isimlendirilirler. Flaplar da hız kesici olarak kullanıldıgını söylemistik ancak flapların ana görevi bu degil, uçağın kaldırma kuvvetini artırmak oldugu icin bunu yapan ekstra parcalara da ihtiyaç vardır. Bu sebeple spoilerler kullanılır. Spoilerler 3 cesittir. Bunların kullanım yerleri de farklıdır.

1-Flight (Roll) Spoiler

Her iki kanat üzerindediler. Uçağın çesidine göre degisik sayıda olabilirler.
Bu spoilerler Aileronlara yardımcı olarak kullanılır. Yani yatis haraketine yardımcı olurlar. Bu spoilerler Aileronlara bağlı olarak otomatik çalısır.

2-Speed Brake

Uçus sırasında pilot tarafından açılarak uçağın hızını düsürmede kullanılır. Her iki kanattaki spoilerler aynı derecede ve birlikte açılarak bu haraket sağlanır. Pilot speed brake kolunu kullanarak açısını ayarlar.
Spoiler panalleri hem speed break hem de flight spoiler olarak kullanılabilinir.

3-Ground (Yer) Spoiler

Uçus sırasında kullanılmazlar. Uçak inis sırasında ne kadar spoiler varsa hepsi tam aciyla acılarak sürükleme kuvvetini artiririlar. Bu sayede etkin frenleme yapılmıs olunur.