Squawk Kodu (Transponder Kodu) hava taşıtlarında yer alır ve aracın ilgili hava trafik kontrol birimleri tarafından radarda tanınmasını sağlar. Pilotlar IFR (Instrument Flight Rules) departure clearance’larını aldıklarında kule tarafından Transponder, Squawk kodu verilir.
Squawk Kodu ise havacılıkta her bir uçağın, hava trafik kontrol radar sisteminde ayırt edilmesini kolaylaştırmak amacıyla, hava trafik kontrol memurunun talimatı doğrultusunda pilot tarafından uçuş öncesinde transponder (aktarıcı) kutusuna tanımlanan dört haneli Mod-3 kodudur.
Squawk Kodu, sekizli sayı sistemine göre yazılır ve dolayısıyla 0 ile 7 arasındaki rakamlardan oluşur.
Toplamda 4.096 adet farklı squawk kodu mevcuttur.
Bu kod sayesinde uçağın uçuş sırasındaki sürat, irtifa, uçuş numarası gibi bilgiler, hava trafik kontrol radar ekranında görünür hale gelir.
İngilizce “Squawk” kelimesinin Türkçe anlamı “ciyaklamak”, “viyaklamak”
Ayrıca, uçak üreticileri ve hava yolları tarafından Transponder kodları birçok farklı kod modunda olabilir;
- Mode Aplha: Radara sadece uçağın Squawk kodunu ve pozisyonunu gösterir.
- Mode Charlie: İlgili radara uçağın pozisyonu, irtifası ve squawk kodu gibi çeşitli bilgileri iletir.
- Mode Sierra: Diğer tüm farklı modları kapsayarak daha detaylı bilgileri sunar. Bundan dolayı hava yolları ve özel jetler de ”Mode Sierra” bulunması zorunludur. Bu zorunluluğun amacı ise (Reduced Vertical Separation Minimum) uçaklar arası dikey ve yatay mesafe ayrımlarının sağlanması içindir.
Squawk, Transponder kodları ülkelere göre;
- Amerika Birleşik Devletleri için, VFR Squawk kodu 1200,
- Avrupa Birliği için ise 7000’dir.
Havacılıkta Çok önemli 3 temel acil durum kodu mevcuttur;
- 7500 Hijacking (Uçak kaçırıldı)
- 7600 Radio Failure (Telsiz hatası)
- 7700 General Emergency (Genel acil durum. Uçakta meydana gelen arızalar, tıbbî acil durum gibi.)
