Saldırı ve Gözetleme uçakları
1984 yılında Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ)'in kurulması ile beraber, Türkiye yerel lisans altında kendi F-16'larını üretmeye başladı. Hava kuvvetleri için 237 adet F-16 (Block 30/40/50), TUSAŞ tarafınca üretilmiştir. Daha önceleri siparişi verilen 8 adet F-16 ABD'den direkt olarak teslim alındı. Böylece hava kuvvetlerindeki F-16 sayısı 245'e ulaştı. Tüm F-16 uçakları TUSAŞ tarafından yeniden modernize edilerek Block 50+ standardına getirildi. Birçok TUSAŞ üretimi F-16 ise yabancı ülkelere satıldı. Türkiye F-16 üretebilen beş ülke arasında yer almaktadır. Türkiye JSF (Joint Strike Fighter) Projesine 12 Temmuz 2002'de yedinci uluslararası partner olarak katıldı. JSF projesi kapsamında TUSAŞ, F-35 uçaklarına ait birçok parçayı üretmektedir. F-35 uçakları 2018 yılında hava kuvvetleri envanterine de girmesi düşünülüyordu.
Hava Sahası Erken Uyarı ve Kontrol Uçakları
Boeing 737 AEW&C Barış Kartalları, hava kuvvetleri tarafından dört adet olmak üzeri satın alınmış erken uyarı ve komuta uçaklarıdır. Proje Havelsan ve TUSAŞ tarafından sağlanan sistemler ile tamamlanarak kısmen Türk yapımı hal almıştır. Amerikalı şirket Boeing, uçakların planlanan teslim süresini teknik aksaklıklardan dolayı geciktirdi. Teslimat için yapılan çalışmalar sırasında Savunma Sanayi Müsteşarlığı ile Boeing arasındaki gecikme konusunda kesilecek ceza hakkında da anlaşma sağlandı. Böylelikle faiziyle birlikte Boeing'e gecikmeler için 183 milyon dolarlık ceza kesildi. Buna ek olarak başlangıç destek süresi 2 yıldan 5'e, 3 yıllık bakım desteği ile 32 milyon dolarlık yedek parça da Türkiye'ye ücretsiz olarak verilmesine karar verildi. Uçaklar Kuzey, Güney, Doğu ve Batı olarak isimlendirildi ve hepsi hava kuvvetleri bünyesindeki hizmetlerine başladı.
Havada Yakıt İkmal Uçakları
1994 yılında hava kuvvetleri, 2 adeti geçici kiralık olmak üzeri 7 adet Boeing KC-135 Stratotanker siparişi verdi. Devam eden süreçte tüm uçakların teslim edilmesi ile kiralanan 2 uçak ABD'ye geri teslim edildi. Hâlen İncirlik üssünde Asena filo adıyla hizmet vermektedirler.
Helikopterler
Türk Hava Kuvvetleri envanterinde 17 adet Eurocopter cougar ve 15 adet Bell UH-1 Iroquois nakliye helikopterleri bulunmaktadır.
Uydular
Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı, göktürk-2 ve Göktürk-1 isimli askerî istihbarat uydularını kullanmaktadır. Göktürk-2 hava kuvvetleri için Jiuquan Fırlatma Alanından Çin Halk Cumhuriyetine ait fırlatma aracı ile 2012 de fırlatılmıştır ve başarı ile yörüngeye oturmuştur. Göktürk-1 uydusu ise VEGA fırlatma sistemi ile Fransız Guyana'sından 05 Aralık 2016 tarihinde fırlatılmıştır. 2013 yılında fırlatma üssü eksikliği nedeni ile Türkiye, Roketsan'ı görevlendirerek alt yörüngeye uydu fırlatabilecek düzeye sahip fırlatma tesisi yapımını onaylamıştır. 2015 yılında Türkiye ve Ukrayna milyar dolarlar değerinde uzay araştırma anlaşmasına imza atmıştır.
İnsansız Hava Araçları
Türkiye de yerli olarak hâlen aktif şekilde üretilmekte olan birçok insansız hava aracı mevcuttur. Hava kuvvetleri bünyesinde görev yapan tam sayısı bilinmeyen hava araçlarının bir kısmı TUSAŞ ANKA ve Bayraktar İHA da Türkiye üretimidir. Bunların yanı sıra I-GNAT ve IAI Heron İHAlarıda aktif görev yapmaktadır. ABD'den silahlı İHA alınamaması üzerine ANKA ve Bayraktar İHAları, Roketsan tarafından üretilen cirit füzeleri ile silahlandırılmaya başlamıştır.
Envanterdeki Uçak ve Helikopterler
Uçak | Adet | Ülke | HizmeteGiriş | Notlar | |
---|---|---|---|---|---|
Savaş Uçakları | |||||
F-16C Fighting Falcon | 238 | ABD Türkiye | 1987 | 2030'larda TAI TF-X ile bir kısmının değiştirilmesi planlanmaktadır. Envanterde kalacak olanlar modernize edilmişler ve yenilerdir. | |
McDonnell Douglas F-4E | 30 | ABD | 1974 | 2020-2035 arasında kademeli olarak envanterden çıkarılacaktır. | |
İnsansız Hava Araçları | |||||
baykar Bayraktar TB2 | 110+ | Türkiye | 2014 | İlk SİHA.Envanterde en çok bulunan SİHA'dır. | |
Baykar Bayraktar Akıncı | 3 | Türkiye | 2021 | ||
TUSAŞ Anka-Aksungur | 5 | Türkiye | 2021 | Yaklaşık 750 kg faydalı yük taşıma kapasitesi bulunmaktadır. | |
TUSAŞ Anka-S | 23+ | Türkiye | 2018 | Envantere girmeye devam ediyor. | |
IAI Heron | 5 | İsrail | 2008 | ||
Havadan Erken İhbar ve Kontrol | |||||
Boeing 737-700 IGW | 4 | ABD | 2014 | ||
C-160 | 1 | Almanya Fransa | 1971 | ||
CN-235 | 2 | İspanya Türkiye | 1992 | ||
Tanker Uçakları | |||||
Boeing KC-135R Stratotanker | 7 | ABD | 1995 | Yakın zaman içerisinde değiştirilmesi planlanıyor. | |
Nakliye Uçakları | |||||
Airbus A400M Atlas | 9 | Avrupa Birliği Türkiye | 2014 | Toplam 10 adet sipariş edildi, 9'u teslim alındı. | |
TUSAŞ CASA CN-235 | 41 | İspanya Türkiye | 1992 | Hafif nakliye uçağı. TUSAŞ tarafından lisans altında üretilmiştir. | |
C-160 Transall | 10 | Almanya Fransa | 1971 | Airbus A400M Atlas'ın envantere girmesiyle hizmet dışına çıkarılıyor. | |
Lockheed C-130 Hercules | 19 | ABD | 1964 | 2040'lı yıllara kadar envanterde tutulması planlanıyor. | |
Yolcu Uçakları | |||||
Cessna C.550 Citation-VII | 2 | ABD | 1993 | ||
Cessna C.550 Citation-II | 2 | ABD | 1984 | ||
Grumman Gulfstream-IV | 1 | ABD | 1991 | ||
Eğitim Uçakları | |||||
F-16C/D Fighting Falcon | 87 | ABD Türkiye | 1987 | Hem eğitim hem de bombardıman görevlerinde kullanılan versiyonları. | |
T-38M | 68 | ABD | 1979 | TUSAŞ Hürjet ile değiştirilecektir. | |
TUSAŞ Hürkuş-B | 2 | Türkiye | 2018 | Test ve üretim aşamasında. | |
KT-1T | 40 | Güney Kore Türkiye | 2010 | ||
SF-260D | 35 | İtalya Türkiye | 1991 | ||
PAC MFI-17 Mushshak | 52 | Pakistan | 2021 | 3 uçak 2021'de teslim alınacak. Toplam 52 adet sipariş edildi. | |
Cessna T-41 Mescalero | 25 | ABD | 1972 | Envanterden çıkarılacak. | |
Gösteri Uçakları | |||||
F-16C Fighting Falcon | 2 | ABD Türkiye | 1987 | SOLOTÜRK tarafından kullanılmaktadır. | |
NF-5A/2000 | 10 | Kanada | 1989 | Türk Yıldızları tarafından kullanılmaktadır. | |
NF-5B/2000 | 6 | Kanada | 1989 | ||
Genel Maksat Helikopterleri | |||||
Eurocopter Cougar | 42 | Avrupa Birliği Türkiye | 2000 | ||
Bell UH-1H | 100 | ABD | 1970 | TUSAŞ Gökbey'lerin teslim edilmesiyle envanterden çıkarılacak. | |
S-70-B2 Seahawk | 150+ | ABD Türkiye | 1992 | ||
Sikorsky UH-60 Black Hawk | 50 | ABD Türkiye | 1998 | ||
Boeing CH-47 Chinook | 11 | ABD Türkiye | 2020 | ||
Taarruz Helikopterleri | |||||
TUSAŞ T-129 Atak | 57 | Türkiye | 2014 | ||
AH1-W Süper Kobra | 10 | ABD | 1990 | ||
AH-1S/P Kobra | 34 | ABD | 1990 |
Mühimmatlar
Silah | Ülke | Türü | Versiyonları | |
---|---|---|---|---|
Havadan-Havaya Füzeler | ||||
GÖKTUĞ | Türkiye | Kısa-Orta Menzilli | Gökdoğan, Bozdoğan | |
AIM-120 AMRAAM | ABD | Orta Menzilli | AIM-120A, AIM-120B, AIM-120C-7 | |
AIM-7 Sparrow | ABD | Orta Menzilli | AIM-7E, AIM-7F | |
AIM-9 Sidewinder | ABD | Kısa Menzilli | AIM-9E/F/X/M/L/I/S/P3 | |
Havadan-Karaya Füzeler | ||||
SOM (füze) | Türkiye | Seyir füzesi | AGM-75D – SOM-A/SOM-B1/SOM-B2/SOM-J | |
Roketsan Cirit | Türkiye | Anti Hafif Zırhlı Araç Füzesi | 2.75 Lazer Güdümlü Füze | |
UMTAS | Türkiye | Uzun Menzilli Tanksavar Füzesi | Umtas/L-Umtas | |
Bozok (füze) | Türkiye | Hassas Lazer Güdümlü Mini Füze | – | |
Standoff Land Attack Missile | ABD | Arazi saldırı seyir füzesi | AGM-84H/K | |
AGM-142 Popeye | İsrail | Hava füzesi | AGM-96C AGM-74A | |
AGM-88 HARM | ABD | Hava-yüzey anti-radyasyon füzesi | AGM-88B | |
AGM-65 Maverick | ABD | Havadan karaya güdümlü füze | AGM-65G, AGM-65A/B | |
AGM-154 JSOW | ABD | Planör bombası | AGM-154A-1/C | |
Bombalar | ||||
MAM | Türkiye | Lazer Güdümlü Bomba | MAM-L/mam-c | |
Kuzgun (füze) | Türkiye | Modüler Müşterek Mühimmat füzesi/bombası | ||
JDAM | ABD | roket bombası | GBU-31, GBU-38 | |
Mark 80 Serisi | ABD | tahrip bombası | MK 81/82/83/84 | |
GBU-12 Paveway II | ABD | zemin bombası | CBU-95/97 | |
GBU-10 Paveway II | ABD | varil bombası | CBU-97/99 | |
GBU-8/B HOBOS | ABD | tomahawk füzesi/bombası | CBU-99/101 | |
BLU-109 | ABD | Füze bombası | CBU-101/103 | |
CBU-105 WCMD | ABD | Misket bombası | CBU-103/105 | |
Matra Durandal | Fransa | Pist tahrip bombası |
Hava Savunma Sistemleri
İsim | Tür | Sayı | Ülke | Notlar | |
---|---|---|---|---|---|
S-400 | Uzun menzilli hava ve füze savunma sistemi | 4+2 | Rusya | 4 Adet batarya, 2 Adet sistem ve 192 füze bulunmaktadır. | Aktif olarak çalışmaktadır, açık kaynak kodları Türkiye'de bulunmaktadır. |
MIM-23 | Orta menzilli hava savunma sistemi | 52 | ABD | 16 Batarya (8 atış kontrol ünitesi, 48 adet lançer ve 175 adet MIM-23B füzesi) | Aktif olarak çalışmaktadır. |
HİSAR-O | Orta İrtifa Hava Savunma Sistemi | 8+ | Türkiye | Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın orta irtifa hava savunma ihtiyaçlarını karşılamak için bölge hava savunması kapsamında tabur ve batarya yapısında kullanılacaktır. | Aktif olarak çalışmaktadır. |
HİSAR-A | Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi | 10+ | Türkiye | Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın alçak irtifa hava savunma ihtiyacını karşılamak üzere, birliklerin ve kritik noktaların hava savunması için üretilmiştir. | Aktif olarak çalışmaktadır. |
Korkut | Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi | 80+ | Türkiye | Aselsan tarafından üretilen Korkut Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi özellikle zırhlı mekanize birlikler ile birlikte hareket ederek, birliklerin hava savunma görevi yapması amacıyla geliştirilmiş bir tür hava savunma sistemidir. | Aktif olarak çalışmaktadır. |
Atılgan | Kısa Menzilli Hava Savunma Sistemi | 150+ | Türkiye | Kısa menzilli hava savunma için bir kaide üzerine füzeler FIM-92 Stinger 8 ile donatılmıştır. Daha alınmadı. | Aktif olarak çalışmaktadır. |
Zıpkın | Kısa Menzilli Hava Savunma Sistemi | 80+ | Türkiye | 4 ayaklı Stinger, 1 Land Rover Defender 130 tarafından taşınan monte. | Aktif olarak çalışmaktadır. |
L/70 & L/70T Bofors | Uçaksavar | 300 | İsveç | Aktif olarak çalışmaktadır. | |
L/60 & M1A1 Bofors | Uçaksavar | 600+ | İsveç | Aktif olarak çalışmaktadır. | |
Oerlikon GDF-001 | Uçaksavar | 100+ | İsviçre Türkiye | MKEK tarafından lisans altında üretilmektedir. | Aktif olarak çalışmaktadır. |
Oerlikon GDF-003 | Uçaksavar | 120 | İsviçre Türkiye | MKEK tarafından lisans altında üretilmektedir. | Aktif olarak çalışmaktadır. |
Oerlikon GAI-D01 | Uçaksavar | 440 | İsviçre Türkiye | MKEK tarafından lisans altında üretilmektedir. | Aktif olarak çalışmaktadır. |
Rheinmetall Mk.20 Rh202 | Uçaksavar | 300+ | Almanya | Aktif olarak çalışmaktadır. |