Hücum Açısı Nedir?
Uçağın hareket doğrultusu ile serbest akım yönü arasındaki açıya Hücum Açısı (Angle Of Attack – AOA) denmektedir. Hücum açısının büyüklüğü kaldırma kuvveti ile doğru orantılı olarak meydana gelmektedir.
Hücum açısının değişmesi, kanadın üst ve alt yüzeylerindeki basıncın ve akış hızının değişmesine sebep olur. Küçük hücum açılarında hava kanadın etrafından düzgün bir şekilde, kanat yüzeyini izleyerek geçer ve kanadı firar kenarından yine düzgün bir şekilde terk eder. Hücum açısı büyüdükçe taşıma kuvveti de artar fakat hücum açısının büyümesi sürüklemeyi de arttırır. Hücum açısı ile taşıma kuvveti arasındaki bu doğru orantı kanat üzerindeki maksimum taşıma noktasına kadar artarak devam eder. Bu noktadan sonra taşıma kuvveti azalmaya başlar. Taşıma kuvvetinin azalmaya başladığı bölgeye Tutunma Kaybı (Stall) Bölgesi denir. Bu bölgede hava akışı kanat yüzeyini izleyemez hale gelir ve yüzeyden düzensiz bir şekilde ayrılmaya başlar, gerisinde ise düzensiz, girdaplı ve karmaşık bir akım bölgesi oluşturur. Bu da sonuç olarak taşıma kuvvetinin artışını sınırlar ve engeller. Ayrıca taşıma kuvvetinin devamlılığını sağlamak içinde hız düştükçe hücum açısı arttırılır
Uçakların düşüş pozisyonuna geçmesini engellemek adına kritik hücum açısı oluşturulmalıdır. Çünkü, kritik hücum açısı maksimum kaldırma kuvvetini meydana getiren hücum açısı olarak bilinmektedir. Eğer hücum açısı, kritik hücum açısı seviyesinin altına düşerse uçağa uygulanan kaldırma kuvveti de doğru orantılı olacak şekilde azalacaktır.
Uçağın sabit olarak yol aldığı hava hızı, uçağın kütlesine, taşıdığı yük miktarına ve uçağa etki eden diğer faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Uçak kanatlarının hücum açısı genellikle 15-20 derece arasındadır. Savaş uçakları hücum açısı olarak 20-45 dereceye kadar çıkabilecek kapasiteye sahiptir. Bazı süpersonik uçuşlar gerçekleştiren savaş uçaklarında ise bu değer 90 dereceye kadar çıkabilmektedir.
Stall, kanadın hücum açısı (AOA-Angle of Attack) belirli bir değerin üzerinde artırıldığında ortaya çıkar. Bu açı, Kritik Hücum Açısı olarak bilinir
Hücum Açısı Nasıl Ölçülür?
Kanadın gerçek hücum açısı hiçbir zaman tam anlamıyla belirlenememektedir. Bu açı ancak uçağın herhangi bir
noktasına yerleştirilen ölçüm cihazı sayesinde tahmini olarak ölçülmektedir. Doğal olarak hata verileri olan ve kesin cevapları olmayan olan bu cihazlar tarafından verilen bilgilere dikkat edilmelidir. Cihaz uçakta nereye yerleştirilirse yerleştirilsin, sadece uçakta yerleştirildiği bölgenin hava akış açısını ölçmektedir. Tüm kanadın hücum açısını ölçememektedir. Stall warning (düşük hız) belirleme cihazları uçakların kanatlarına yerleştirilebilir, fakat birçok yolcu uçağı sabit olmayan açılı kanatlara (slat-flap takılı kanatlar) sahiptir. Yaklaşık olarak uçağın burnuna yakın bir yere yerleştirilen bu sensörler dış etkenlerden çok az etkilenilirler ve doğruya yakın değerler verebilirler.