Hava Trafik Kontrolörleri

Hava trafik kontrol hizmeti (ATC) Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık genel Müdürlüğü tarafından yapılan lisans sınavı sonucunda lisanslandırılmış lisanslı kişilerdir. Türkiye’deki ilgili kurum Ulaştırma Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi’dir.

Hava Trafik Kontrolörleri, hava araçlarının, bir noktadan ulaşmak istedikleri başka bir noktaya gerçekleştirdikleri uçuşlarının öncelikle emniyetli olarak gerçekleşmesi için tüm aşamalarını yöneten, başka bir ifade ile hava araçlarının havadaki ve havaalanındaki trafiğinin emniyetli, düzenli, hızlı bir şekilde akışını sağlayan meslek grubudur.

Hava Trafik Kontrolörü, Pilotlara telsiz vasıtasıyla tavsiye, bilgi ve talimatlar ileten ve pek çok yardımcı üniteyle birlikte çalışarak ve teknolojinin getirdiği yeniliklerden faydalanarak kendi kontrol sahasındaki onlarca hava aracına aynı anda hava trafik kontrol hizmeti sağlayarak onları emniyetli, düzenli bir şekilde uçmalarını ve zamanında kalkışlarını ve varışlarını sağlar.

Örneğin; İstanbul’dan Ankara’ya gidecek bir hava aracı istediği zaman kalkıp istediği gibi direkt uçamaz. Belirlenmiş hava koridorlarından uçması ve hava trafik kontrolörlerinin verdiği talimatlara uyması zorunludur. İşte bu yüzden pilot, uçağın motor çalıştırmasından kalkışına, hava koridorundaki uçuşundan tırmanacağı uçuş seviyesine, muhafaza etmesi gereken hızdan alçalmasına, gideceği havalimanın daki inişinden park yerine kadar hava trafik kontrolörlerinden izin ve talimat almak zorundadır. Bir hava trafik kontrolörü aynı anda bazen 10 bazen 35-40 uçaktan sorumlu olabilmektedir.
Hava trafik kontrolörlerinin görevleri, saha, yaklaşma veya hava meydanı kontrolörü olarak çalışılmasına bağlı olarak değişkenlik göstermekte olup, belli başlı görevleri şunlardır;

Hava araçları ile telsiz ve/veya radar temasını korumak;
Hava araçlarının yolboyu veya havalimanındaki hareketini yönlendirmek;
Hava araçlarına tırmanma veya alçalma konusunda talimatlar vermek ve nihai seyir seviyesini tahsis etmek;
Hava araçlarına hava durumu hakkında bilgiler sağlamak;
Uçaklar arasında asgari mesafelerin muhafaza edilmesini sağlamak;
Beklenmedik hal ve durumları, acil durumları ve plan harici trafiği sevk ve idare etmek.
Piste veya pistten gerçekleştirilecek hareketlerin kontrol edilmesi;
Uçakların terminal etrafındaki yer hareketlerinin sevk ve idare edilmesi;
Araçların havalimanı etrafındaki yer hareketlerinin sevk ve idare edilmesi.

Sınav ve derecelendirmeler

Hava trafik kontrolörleri lisanslarına ek olarak aşağıdaki alanlarda derece sınavlarına girerler ve bu sınavlarda başarılı oldukları takdirde dereceleriyle ilgili hava trafik hizmeti görevini yerine getirirler.İlgili dereceler şunlardır:

Görerek meydan kontrol derecesi
Aletli meydan kontrol derecesi
Radarsız yaklaşma kontrol derecesi
Radarlı yaklaşma kontrol derecesi
Radarsız saha kontrol derecesi
Radarlı saha kontrol derecesi

Koşullar

Hava trafik kontrolörleri, iyi derece İngilizce bilmek ve her sene , çalıştıkları bölgeyle ilgili derece yenileme sınavlarına girmek zorundadırlar. Bu sınavlara girebilmek için her sene tam teşekküllü hastanelerden heyet raporu almak zorunlulukları vardır. Kontrolörler Türkçe ve İngilizce dillerinde, yanlış anlamalara ve aksamalara yol açabilecek belirgin bir aksan veya lehçe, dilde pelteklik, gizli kekemelik ve aşırı heyecan sahibi olmamalıdır. Hava trafik kontrolörlerinin alkol ve psikoaktif madde kullanımları denetlenir ve gerekirse görevden uzaklaştırılır.

Hava Trafik Kontrolörü Kimdir?

Hava trafik kontrolörü ya da bilinen adıyla ATC, hava araçlarının bir noktadan başka bir noktaya giderken gerçekleştirmiş oldukları uçuşların emniyetli olarak gerçekleşmesi için tüm aşamaları yöneten, başka bir tanımla hava araçlarının havada ve hava alanlarındaki trafiğinin emniyetli, düzenli, hızlı bir şekilde akışını sağlayan meslek grubudur. Hava trafik kontrolörü, pilotlara telsiz vasıtası ile çeşitli bilgi ve direktifler veren, yardımcı ünitelerle beraber sorumlu oldukları hava sahasında yer alan tüm hava araçlarının emniyetli ve düzenli bir şekilde uçmalarını ve zamanında kalkışlarını ve varışlarını sağlamaktadır.

Hava Trafik Kontrolörü Nasıl Olunur?

Hava trafik kontrolörü olmak için iki farklı yol bulunmaktadır. Hava trafik kontrolörü olmak için ya Anadolu Üniversite Sivil Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Hava Trafik Kontrol Bölümünü bitirmek veya DHMİ tarafından açılmakta olan ilanları takip etmek. Çünkü DHMİ gerekli gördüğü takdirde 4 senelik üniversite mezunları arasından hava trafik kontrolörü alımı da gerçekleştirmektedir.