EASA tarafından alınan Hava Aracı Bakım Personelinin Lisanslandırılması ve Onaylayıcı Bakım Personeli konulu kararları içerir.
EASA Part 66 Nedir?
Hava araçlarının bakımı yetkili bakım merkezleri tarafından (EASA Part 145) yetkilendirilmiş bakım personeli ile (EASA Part 66) gerçekleştirilebilir. EASA Part 66 lisansı, kişiye yetkilendirildiği konularda, hava aracı üzerinde bakım yapma ve onaylama yetkisi verir.
EASA Part 66 Lisansını Kim Verebilir?
EASA Part 66 Lisansı EASA Onaylı eğitim kuruluşları tarafından (EASA Part 147) gerçekleştirilen eğitim ve
sınavlardan sonra ilgili otorite tarafından verilebilir.
EASA Part 66 Lisansını Alabilmek için Gerekli Şartlar Nelerdir?
• Uçak bakım lisansına başvuran kişinin 18 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.
• İlgili hava aracı tipinde yayımlanmış olan teknik dökümanların ve Part 145 veya Part M onaylı bakım kuruluşunun bakım çıkış sertifikası düzenlenmesi ile ilgili prosedürlerin yazıldığı dili veya dilleri anlayabilecek seviyede okuyabilmesi, yazabilmesi ve konuşabilmesi,
• Talebiyle ilgili modüllerin sınavlarını başarıyla tamamlamış olması,
• Talebiyle ilgili kategoride aktif hava aracı bakım deneyimini tamamlamış olması gerekmektedir.
EASA Part 66 Hava Aracı Bakım Lisans Kategorileri Nelerdir?
Uçak bakım lisansları aşağıdaki kategorileri içerir;
• Kategori A : Hat bakım mekanik teknisyeni.
• Kategori B1: Hava aracı bakım teknisyeni (Mekanik).
• Kategori B2: Hava aracı bakım teknisyeni (Avionik).
• Kategori C : Hava aracı üs bakım mühendisi/teknisyeni.
Kategori A : Hat Bakım Mekanik Teknisyeni
EASA Part 66 Kategori A lisansı, sahibine, lisansında ve yetkilendirme belgesinde belirtilen sınırlamalar dahilinde
kalmak kaydıyla, sahibinin bizzat yaptığı plânlı küçük hat bakım ve basit arıza giderme işlemleri sonrasında bakım
çıkış sertifikası düzenleyebilme yetkisi verir. Kategori A kapsamındaki basit planlı hat bakımı; hava aracının A/B/C/D
bakım programları veya eşdeğer kapsamda olan bakımlar dışındaki, sistemin faal olduğunun kontrolü için gerekli
olan ve kokpit personeli tarafından da yapılabilen fonksiyonel testleri içeren, haftalık veya eşdeğer bakımlar dahil
olmak üzere yapılan basit kontrollerdir.
Kategori A lisansı, hava aracının motor yapısına göre ;
A1: Türbin motorlu uçaklar
A2: Piston motorlu uçaklar
A3: Türbin motorlu helikopterler
A4: Piston motorlu helikopterler
Kategori B1: Hava aracı bakım teknisyeni (Mekanik)
EASA Part 66 Kategori B1 lisansı, sahibine; hava aracının yapısı, güç ünitesi, mekanik ve elektrik sistemleri üzerinde
yapılmış bakım faaliyetlerinin sonrasında bakım çıkış sertifikası düzenleyebilme yetkisi verir. Faal olup olmadığının
tespit edilmesi için basit testler gerektiren uçak üzerinden sökülüp takılabilen avionik ünitelerin değiştirilmesi de
yetkisi dahilindedir. Kategori B1 yetkisine sahip onaylayıcı personel; avionik sistemlerle ilgili, sistemin faal olduğunun
kontrolü, hava aracı üzerindeki sistemin donanımının testi dışında basit bir test veya taşınabilir basit bir test ünitesi
ile gerçekleştirilebilen işler için de bakım çıkış belgesi düzenleyebilme yetkisine sahiptir Ancak, avionik sistem
arızası, bir test ünitesinin kullanımı sırasında basit bir “hizmete verilebilir veya verilemez” değerlendirmesinin dışında bir karar verme durumunu gerektirecek boyutta ise, Kategori B1 yetkisine sahip onaylayıcı personelin onaylama yetkisi yoktur. EASA Part 66 Kategori B1 lisansı, kişiye, doğrudan A kategorisinin tüm haklarını kullanma yetkisi verir.
Kategori B1 lisansı, hava aracının motor yapısına göre;
B1.1: Türbin motorlu uçaklar
B1.2: Piston motorlu uçaklar
B1.3: Türbin motorlu helikopterler
B1.4: Piston motorlu helikopterler
Kategori B2: Hava Aracı Bakım Teknisyeni (Avionik)
EASA Part 66 Kategori B2 lisansı, avionik ve elektrik sistemleri üzerinde yapılmış bakım faaliyetlerinin sonrasında
bakım çıkış sertifikası düzenleyebilme yetkisi verir. Alt kategorileri yoktur.
Kategori C : Hava Aracı Üs Bakım Mühendisi & Teknisyeni
EASA Part 66 Kategori C lisansı, hava aracının üs bakım faaliyetlerinin sonrasında bakım çıkış sertifikası
düzenleyebilme yetkisi verir. Söz konusu yetki bir EASA Part 145 onaylı bakım kuruluşunda hava aracının bütün
sistemlerini kapsar.
Kategori C yetkisi, hava aracının üs bakımlarında ilgili bütün bakım işlemlerinin tamamlanmasından sonra, tek bir
bakım çıkış sertifikası düzenleyerek hava aracının bakımının onaylanmasına yetki verir.
EASA Part 66 Kategori C lisanslı hava aracı bakım personelinin esas görevi, gerekli bütün bakım işlemlerinin
tamamlanmış olduğunu ve “bakım çıkış sertifikası” düzenlenmeden önce B1 ve B2 kategorisinde lisanslı hava aracı
bakım personelinin onaylarının olup olmadığını kontrol etmektir.
EASA Part 66 hava aracı bakım lisansında ve yetkilendirme belgesinde kategori C ile beraber kategori B1 veya B2
yetkileri de var ise, üs bakım sırasında, hava aracı bakım personeli bu yetkilerini de kullanabilir.
EASA Part-66 Lisansı İçin Tecrübe Gereklilikleri Nelerdir?
- Kategori A ve alt kategoriler B1.2 ve B1.4 için: Eğer başvuran kişinin herhangi bir teknik eğitim geçmişi yok ise
faal uçak üzerinde 3 yıllık pratik bakım deneyimi, veya yetkili otorite tarafından teknik manada kişinin eğitimli
çalışan olarak ele alınabilmesini sağlayacak eğitimin tamamlanmış olması ve faal uçak üzerinde 2 yıllık pratik bakım deneyimi, veya Part 147 onaylı temel eğitim kursunun tamamlanmış olması ve faal uçak üzerinde 1 yıllık pratik bakım deneyimi. - Kategori B2 ve alt kategoriler B1.1 ve B1.3 için: Eğer başvuru sahibi ilgili bir teknik eğitime sahip değilse faal
uçak üzerinde 5 yıllık pratik bakım deneyimi, veya Yetkili otorite tarafından, teknik manada, kişinin eğitimli çalışan olarak ele alınabilmesini sağlayacak eğitimin tamamlanmış olması ve faal uçak üzerinde üç yıllık pratik bakım deneyimi, veya Part 147 onaylı temel eğitim kursunun tamamlanmış olması ve faal uçak üzerinde 2 yıllık pratik bakım deneyimi 2400 saat olmalıdır. - Büyük uçaklara dair kategori C lisansı: Part 145 B1.1, B1.3 veya B2 destek personeli olarak veya büyük uçaklar üzerinde B1.1, B1.3 veya B3 kategorilerinde çalışarak veya her ikisinin kombinasyonu olacak şekilde 3 yıllık
deneyim, veya Part 145 B1.2 veya B1.4 destek personeli olarak veya büyük uçak üzerinde B1.2 veya B1.4
kategorilerinde çalışarak veya her ikisinin kombinasyonu olacak şekilde 5 yıllık deneyim, veya - Büyük olmayan uçaklara dair kategori C lisansı: Part 145 B1 veya B2 destek personeli olarak veya büyük
olmayan uçaklarda B1 veya B2 kategorilerinde çalışarak veya her ikisinin kombinasyonu olacak şekilde üç yıllık
deneyim, veya - Akademik elde edilen kategori C lisansı: Bir üniversiteden, veya yetkili otorite tarafından tanınmış diğer bir
yüksek eğitim enstitüsünden teknik çerçevede bir akademik dereceye sahip bir başvuru sahibi için; 6 ay hangar
bakım görevlerinin gözetimini içinde bulunduracak şekilde uçak bakımıyla doğrudan ilişkilendirilmiş görevlerin emsal bir seçiminde, bir sivil uçak bakımı alanında, 3 yıllık deneyim.
Part-66 Uçak Bakım Lisansının Genişletilmesi (Extension) İçin Tecrübe Gereklilikleri Nelerdir?
Tecrübe, başvuruyla ilgili alt kategoride faal uçak üzerindeki pratik bakım deneyimi olmalıdır. Eğer başvuru sahibi
alt kategoriyle ilgili onaylı bir Part 147 eğitimi almışsa deneyim gerekliliği 50% düşürülecektir.
Geçiş İçin Alınacak Ek Modüller Nelerdir?
Kategori B1’den Kategori B2’ye Geçiş;
Modül 4: Electronic Fundamentals Modül 5: Digital Tecniques Modül 7.4: Avionic General Test Equipment Modül 13:
Aircraft Aerodinamics, Structures and Systems Kategori B2’den alt kategori B1.1’e geçiş: Modül 2: Physics Modül 6:
Materials and Hardware Modül 7: Maintenance Practices Modül 11: Turbine Aeroplane Aerodynamics, Structures
and Systems Modül 15: Gas Turbine Engine Modül 17: Propeller.
Kategori B2’den B1.2’ye Geçiş:
Modül 2: Physics Modül 6: Materials and Hardware Modül 7: Maintenance Practices Modül 11: Turbine Aeroplane
Aerodynamics, Structures and Systems Modül 16: Piston Engine Modül 17: Propeller Kategori B2’den B1.3’e geçiş:
Modül 2: Physics Modül 6: Materials and Hardware Modül 7: Maintenance Practices Modül 12: Helicopter
Aerodynamics, Structures and Systems Modül 15: Gas Turbine Engine Kategori B2’den B1.4’e geçiş Modül 2: Physics
Modül 6: Materials and Hardware Modül 7: Maintenance Practices Modül 12: Helicopter Aerodynamics, Structures
and Systems Modül 16: Piston Engine
Hava aracı Bakım Lisansının kişiye vermiş olduğu hakları kullanabilmesi için neler gereklidir? Lisansının kişiye vermiş olduğu hakları kullanabilmesi için neler gereklidir?
- EASA Part M veya EASA Part 145 kapsamında yetkili kuruluşlarda gerekli şartları sağlaması.
- Son 2yıllık sürede en az 6 ay süre bakım yapması veya lisansın kendine verdiği hakları kullanması gerekmektedir.
EASA Part-66 Modül Sınavları Nasıl Yapılır?
Başvuru yapan kişi alacağı lisans kategorisine veya kategorilerine uygun olarak yeterli bilgi seviyesine sahip
olduğunu modül sınavlarında başarılı olarak kanıtlamak zorundadır. Adayların çoktan seçmeli veya yazılı sınavda
başarılı olabilmeleri için, 100 tam puan üzerinden 75 veya daha yukarı puan almaları şarttır. Başvuru sahibi modül
sınavlarını on yıl içerisinde tamamlamalıdır. Adaylara, çoktan seçmeli sınavlarda her bir soru için ortalama 75
saniye; yazılı sınavlar da soru başına 20 dakika sınav süresi verilir. Herhangi bir modül sınavından başarısız olan kişi bu sınava başarısız olduğu sınavın yapıldığı tarihten itibaren 90 günden önce giremez. Ancak, EASA Part 147
onaylı bakım eğitimi kuruluşunda ilgili modülden kursa katılmış olması halinde bu süre 30 güne indirilir. Sınavlar 2
farklı formatta yapılmaktadır. 3 şıklı test ve klasik yazılı şeklindedir. Yazılı sınavlar sadece modül 7, modül 9 ve
modül 10 sınavlarında uygulanmaktadır.
EASA Part-66 Lisans Başvurusunda Gerekli Evraklar Nelerdir?
- Başvurulan otoritenin başvuru formu (Form 19)
- Pasaportun Kalite Müdürü tarafından onaylı kopyası.
- İstenilen kategori için girilen sınavları geçtiğine dair sertifikalar ya da Kalite Müdürü tarafından onaylı kopyaları.
- Talep edilen kategoride EASA Part-147 tarafından verilmiş Part-66 sınavlarının tamamlandığını gösterir sertifika veya Kalite Müdürü tarafından onaylı kopyası.
- Tecrübe kazanıldığını gösteren Logbook/worksheets asılları veya Kalite Müdürü tarafından onaylanmış kopyası.
- Kalite Müdürü tarafından başvurunuzu destekleyen bir ek/yazı.
- Sivil Havacılık Otoritesi tarafından istenen belgelerin orjinal ya da onaylı kopyası.
- Sivil Havacılık Otoritesi istediği taktirde tüm belgelerin orjinallerini isteyebilir.
- Logbook kayıtlarında dikkat edilmesi gereken hususlar;
a. Otoriteye sunulan toplam tecrübe süresinin tamamını içermelidir.
b. İçerik gerçekleştirilen taskları açıkça ifade etmeli ve ATA Chapter numarası belirtilmelidir.
c. ATA Chapter’ın minimum 50% sini içermelidir.
d. Yapılan işlerin tam zamanlı gerçekleştirildiği gösterilmelidir(min. 20 saat/hafta).
e. Koşullara bağlı olarak, gerçekleştirilen işlerle ilgili work order belgelerinin eklenmesi istenebilir.
f. Tüm temel ve ilgili sistemleri kapsamalıdır.
e. Removal/Installation, Troubleshooting gibi base maintenance taskları belirtilmelidir.
Not: Lütfen güncel bilgiler için resmi siteleri takip ediniz. İçerik rehber amaçlıdır.