Tenerife Faciası
Tenerife faciası, 27 Mart 1977 tarihinde, İspanya’nın Tenerife Adasında bulunan Los Rodeos Havalimanı’nda (Tenerife Kuzey Havalimanı olarak da bilinir) iki Boeing 747 uçağının yerde çarpışmasıyla oluşmuş kazadır.
Dünya havacılık tarihinin bu en büyük kazasında 583 kişi hayatını kaybetmiştir.
| Tarih | 27 Mart 1977 |
|---|---|
| Bölge | Kanarya Adaları, İspanya |
| Kalkış | KLM Uçuş 4805 ve Pan Am Uçuş 1736 :İspanya Tenerife Kuzey Havalimanı |
| İstikamet | KLM Uçuş 4805: Tenerife → Amsterdam
Pan Am Uçuş 1736: Tenerife → Los Angeles |
| Yolcu sayısı | 614 |
| Mürettebat | 30 |
| Ölü sayısı | 583 |
| Hava taşıtı | |
| Uçak modeli | Her ikisi de Boeing 747 |
| İşletmeci | KLM – Pan Am |
| Kuyruk Nr: | KLM: PH-BUF
Pan Am: N736PA |
Çarpışma Anı
Çarpışmaya büyük oranda iletişim yetersizliği neden oldu. O gün Tenerife yoğun sis altındaydı. Görüş açısı oldukça düşüktü.
Kara kutu kayıtlarına göre, Pan Am pilotu sisler içindeki KLM’nin ışıklarını fark ettiğinde ”Orada!” dedi. Bu sırada Pan Am C-4 çıkışına yaklaşıyordu. Pan Am pilotu Victor Grubbs, KLM’nin kendilerine doğru kalkış hızıyla geldiğini fark edince, ”Adi herif doğruca bize doğru geliyor!” dedi ve ikinci pilot ”Havalan! Havalan! Havalan!” diye bağırmaya başladı. Pan Am ekibi motorlara tam güç verdi ve çarpışmadan kaçınmak için sol yana, pistin dışına keskin bir dönüş yaptı. KLM pilotları Pan Am’i fark ettiklerinde durmaları için çok geçti. Son bir umutla ekip, uçağı erken kaldırmaya çalıştı. Bunun sonucunda, tırmanmaya çalışan uçağın kuyruğu piste çarptı ve 22 metre boyuca şiddetli bir biçimde sürüklenmeye başladı.
KLM yerden nihayet kalktığında Pan Am’dan 100 metre ilerideydi. Uçağın burun kısmı Pan Am’dan kurtulmuştu, fakat motorlar, orta gövde ve ana iniş takımları 260 km/s hızla Pan Am’in sağ cephesine çarptı. Pan Am jetinin yolcu kabinini tam olarak kanatların üst kısmından yırtarak açtı. KLM’nin sağ motorları ise Pan Am kokpitinin hemen arkasından girmişti.
Çarpışmanın hemen ardından KLM tamamen havalandı. Fakat Pan Am ile çarpışması sonucu sağ dıştaki motor tamamen parçalanmış, tüm parçaları sağ içteki motor tarafından yutulmaya başlanmıştı ve kanatlar büyük zarar görmüştü. Çarpışma noktasını 150 metre geçtikten sonra KLM pike yaptı, ani bir biçimde yan yattı ve piste çarparak 300 metreden fazla sürükledi. Uçağın geç kalkmasına da neden olan tamamen dolu depodaki yakıt, çarpmanın hemen ardından saatlerce zaptedilemeyen bir yangına sebep oldu.
Her iki uçakta tahrip oldu. KLM jetindeki tüm 234 yolcu ve 14 kabin görevlisi yaşamını yitirdi. Aynı şekilde Pan Am jetindeki 326 yolcu ve 9 kabin görevlisi, saçılan yakıttan çıkan yangın sonucu hayatını kaybetti. Geriye kalan 54 yolcu ve pilotlarda dahil olmak üzere 7 kabin görevlisi KLM tarafından tıraşlanan kabinden halen yerinde duran sol kanada çıkarak kurtulabildiler. Kazadan dakikalar sonra bile Pan Am’in motorları çalışıyordu. Motorları kapatmak istedilersede, KLM tarafından tahrip edilen kabinde bulunan kontrol kabloları ve tuşları pilotları çaresiz bıraktı. Uçağın hiçbir sistemi çalışmıyordu. Hayatta kalanlar yardım beklediler. Fakat yardım ekibi, kazaya iki uçağın dahil olduğunu bilmiyordu. İtfaiyeciler yoğun sis altında pistin diğer ucundaki KLM ile ilgileniyorlardı.
Kaza Sonrası
Tenerife’de çalışan tek hava limanı Los Rodeos iki günlüğüne kapatıldı. Hiçbir uçağın inişine izin verilmedi. Kazadan sonra piste inen ilk uçak Amerika Birleşik Devletleri’ne ait C130 olmuştur. Kazada yaralanan ve kurtulanları Las Palmas’a taşımıştır. Enkazlar İspanyol askeri tarafından oluşturulan mangalar tarafından temizlendi. Los Rodeos pist, mühendisler tarafından onarıldıktan sonra aynı yıl, 3 Nisan’da tekrar hizmete açıldı.
