Uçak Kazasında Hayatta Kalma Şansı Nedir?
1983 ila 2000 yılları arasında Amerika’da toplam 568 uçak kazası gerçekleşmiş, kaza sırasında uçakta olan 53.487 kişiden 51.207’si kazadan sağ kurtulmuştur.
BD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulunun derlediği rapora göre 1983-1999 arasındaki kazalarda yolcuların yüzde 95’i hayatta kalmayı başardı. Ciddi kazalarda ise bu oran yüzde 55’e geriliyor.
Uçak kazalarında hayatta kalma şansı, yangın seviyesi, kazanın yaşandığı sırada uçağın ne kadar yükseklikte olduğu ve uçağın düştüğü coğrafi şartlar gibi faktörlere dayanıyor.
Avrupa Ulaşım Güvenliği Konseyinin 1996’daki bir çalışmasına göre teknik olarak uçak kazalarının yüzde 90’ında hayatta kalmak mümkün.
Bu iki çalışmanın üzerinden yaklaşık 20 yıl geçti ve uçak güvenliğinde daha fazla ilerleme kaydedilirken ölümlü kazaların sayısı da azaldı.
Hava Ulaşımı Birliğinin eski Güvenlik Direktörü Tom Farrier, Quora internet sitesinde bir uçak kazasından sağ çıkma olasılığını üç şarta bağlıyor.
- Karşı karşıya bulunulan durumun insan dayanıklılığının sınırlarında olup olmadığı.
- İçinde bulunulan aracın ne kadar zarar gördüğü.
- Kaza sonrası konumun yolcular ve cankurtaranlar için acil bir tehdit oluşturup oluşturmadığı.
Kısacası, kazanın vücuda etkisinin derecesi, kazanın hava aracına etkisinin derecesi ve enkazla çevresinin güvenli olup olmadığı temel belirleyici unsurlar.
Meksika örneğinde uçak, kalkıştan kısa bir süre sonra düştü ve yaralı yolcuların büyük çoğunluğu, uçak alev almadan dışarı çıkmayı başardı.
Uçağın denize mi karaya mı düşmesinin daha kötü olduğu sorusunu yanıtlayan havacılık danışmanı Adrian Gjertsen, uçağın düştüğü yüzeyden çok kurtarma ekiplerinin yakınlık derecesinin daha önemli olduğunu söylüyor.
Gjertsen, Sahra Çölü ile Atlantik Okyanusu’nun ortasındaki bir kazanın birbirinden çok da farklı olmayacağını çünkü yardım edebilecek kimse olmayacağını vurguluyor.
Uçak Kazasında Hayatta Kalma Şansı Nasıl Yükseltilir?
İnternet bu konuda tavsiyelerle dolu. Kemerinizin takılı olması, yanıcı kıyafetler giyilmemesi ve ışıkların sönmesi ihtimalini göz önüne alarak önünüzde kaç sıra olduğunu akılda tutmak gibi. İnsanlar ayrıca uçağın neresinin en güvenli olduğunu da tartışıyor. Bazı araştırmalar uçağın arkasında oturmanın az da olsa daha güvenli olduğunu öne sürüyor.
Gjertsen, bunun o kadar basit olmadığını ve içinde bulunulan hava aracı ve bireye bağlı olduğunu belirtiyor. Gjertsen, “Sorun yaratan konulardan biri yolcuların bagajlarını toplayıp onlarla çıkmaya çalışması. Bu, sadece kendilerinin değil herkesin güvenliğini tehlikeye atıyor” diyor.
Genel olarak uzmanlar, çevrenize dair farkındalığın, çıkış kapısına hızla ulaşmanın ve diğer güvenlik tavsiyelerini dinlemenin çok önemli olduğunu vurguluyor.
C Pozisyonu
AmSafe Aviation’den Tom Barth, kaza yapmak üzere olan bir uçaktaysanız vücudunuzu C pozisyonuna sokmanın çok önemli olduğunu, mümkün olduğunca vücudunuzun üst bölümünü aşağı yaklaştırmaya çalışmamız gerektiğini bildirmiştir. Yolcu uçaklarının birçoğunun koltuk aralıkları C pozisyonuna girmemize izin vermeyecek kadar dardır. Bu durumda da vücudumuzu şekilde görülen pozisyon 2’ye getirmeye çalışmalıyız.
Acil Çıkış Kapıları
Uçakta acil çıkış kapısına en yakın koltukta oturmak olası bir kaza sırasında kurtulma şansınızı çok arttıracaktır. Acil çıkış kapılarının yanında oturamasanız bile en fazla 5 sıra gerisinde olmaya dikkat edin.
Profesör Galea oturduğunuz koltuktan çıkışa kaç sıra olduğunu bilmenin çok önemli olduğu söylemiştir. Böylece dumandan göz gözü görmediğinde ya da çok karanlık olup çıkışı göremeyeceğiniz durumda el yordamı ile sıraları sayarak uçaktan inmeniz mümkün olabilir.
Tahliye sırasında yolcuların davranışlarını inceleyen Cranfield Üniversitesi’nden Profesör Helen Muir, kaza sırasındaki birkaç dakikanın yaşam ya da ölüm anlamına gelebilecek kadar kritik olduğunu, uçağa biner binmez kaza durumunda ne yapacağınız ile ilgili bir plan yapmanın çok önemli olduğunu söylemiştir.
Helen Muir, “Çıkışın ve kabin ekibinin yerini bilmek hayatınızı kurtarabilir!” demiştir.
Can Yeleği
Uçağa bindikten sonra can yeleğinizin olup olmadığını kontrol edin. Uçağı terketmeden can yeleğini şişirmeyin.
Oksijen Maskesi
Oksijen maskelerinin düşmesi durumunda vakit kaybetmeden maskenizi takın. Oksijen eksikliğinin ölümcül tehlike yaratması 60 saniye gibi kısa bir sürede gerçekleşir. Başkalarına de yardım edebilmek için önce kendi maskenizi takmayı unutmayın.
Kemerinizi Bağlayın
Uçuş sırasında kemerinizin sürekli bağlı olmasına özen gösterin. Türbülansın ne zaman yaşanacağı belli olmaz, ve olası bir kriz durumunda en son isteyeceğiniz şey başınızı tavana vurmaktır. Uçuş güvenliği bilgilendirmelerinin en saçma kısmı gibi gözükse de korunma pozisyonuna dikkat edin. Herhangi bir kaza sırasında korunma pozisyonu almak başınızı, kollarınızı ve bacaklarınızı ciddi darbelere karşı korur.
Panik Yapmadan Hızlı Olun
Olası bir kaza sonrası uçağın enkazındaki yangından ve dumandan kaçmak için yaklaşık 90 saniyeniz var. Bagajınızı almaya çalışmayı aklınızdan bile geçirmeyin.
Anonslara Dikkat Edin
Uçakta yapılan zorunlu uçuş güvenliği bilgilendirmelerine dikkat edin. Belki aynı konuşmayı 100 kez dinlediniz, belki ezberlediğinizi düşünüyorsunuz. Ama uçuş güvenliği bilgilendirmeleri olası bir kaza durumunda acil çıkış kapılarını kolayca bulmanızı ve güvenlik malzemelerine ulaşmanızı sağlayabilir.
Giyiminize Dikkat Edin
Takım elbise ya da topuklu ayakkabılar olası bir kaza sırasından uçaktan çıkmak için engel yaratabilir. Her ne kadar moda dünyası bu fikirden hoşlanmasa da, gündelik kıyafetler uçakta yaşanabilecek bir kriz anında hayatınızı kurtarabilir.
3’e 8 Kuralı
Bu bilgi genellikle pilotlar için olsa da siz de faydalanabilirsiniz. Uçuşlarda en tehlikeli dakikalar kalkıştan sonraki ilk 3 dakika ve inişten önceki son 8 dakikadır. O dakikalar içerinde olası bir kriz durumuna karşı hazırlıklı olmaya özen gösterin. Ve bunları okumanıza rağmen sakın unutmayın. Uçak yolculuğu, karayolunda ölmenizden daha az risk taşır.